Het beeld van Goede Vrijdag

Goede vrijdag

Als kind was ik een vrome misdienaar, maar toen ik in mijn pubertijd tot bezinning kwam, raakte ik gefascineerd door Goede Vrijdag, wellicht aangejaagd door de musical Jesus Christ Superstar, die ik als film in het City Theater te Joure zag en op de planken van het Palace Theatre in Londen. Daarbij vergeleken leken mijn de veronderstelde wederopstanding en hemelvaart een kinderlijk sprookje, dat de pacifistische boodschap van de Messias bepaald geen goed deed. Zo dacht ik er sindsdien over.

Maar gisteren zag ik een Close Up documentaire over de Passiespelen in Tegelen, met daarin hartverscheurende en zeer intieme verhalen van en over deelnemers, die mijn ongeloof deden wankelen. Een Jezus, die zo in zijn rol opging, dat hij op zijn 33e in een psychiatrische inrichting moest worden opgenomen. Een homofiele Jezus, die plotseling door vijandige graffiti uit zijn eigen gemeenschap werd bestookt en zich terugtrok. Een moslima die vanwege de Passiespelen met haar familie brak, meespeelde en aan het eind van de voorstelling in een hoekje zat te huilen, omdat ze het zo mooi vond. Een schrijver die onder druk van het bestuur het woord ‘klootzak’ uit de tekst schrapte, maar vasthield aan een broer van Jezus. Maar dat kan niet, hoorde ik de voorzitter roepen, want Maria was tot het einde maagd. Bij zoveel passie voelde ik mij opeens een proleet.

Had mijn opvatting over het lijdensverhaal van Jezus wel iets te maken met een religieuze beleving, of kwam die voort uit een voorliefde voor de Film Noir en verhalen, die niet goed aflopen? Het is lastig om jezelf te doorgronden. Ik ben geen kind meer en belast met een gezond verstand, dat mij in deze complexe wereld op de been houdt. Misschien is het wel zo, dat ik mij verbonden voel aan de Bijbelse realiteit van Goede Vrijdag, terwijl ik met weemoed door het magische venster naar mijn Katholieke Jeugd kijk, in het louterende besef dat niet begrijpen soms precies genoeg is. Een katholieke jeugd gaat een leven lang mee.

Het beeld

Tot dit inzicht kwam ik, omdat het mij aardig leek om bijgaande foto op Goede Vrijdag te publiceren. Nadat ik vorig jaar in Tussen Kunst en Kitsch expert Jan Beekhuizen hoorde vertellen over een primitieve crucifix, die bedoeld was voor ‘thuisdevotie’, moest ik ook een crucifix maken. Ik haakte hem van aaneen gelijmde zaagresten van mijn goede vader, die toevallig ook meubelmaker was. Het corpus bestaat uit 5 gebroken spijkers, niet toevallig het aantal stigmata. Omdat hij in zwart mooi afstak tegen de zilververf van het kruis, noemde ik hem De Kleine Zwarte Verlosser.

Voor deze foto plaatste ik hem op een vijfluik dat ik vorige week afmaakte, met daarin 9 abstracte panelen, waarvan op de foto alleen paneel 2, 5 en 8 te zien zijn. Ik heb uitgerekend, dat met draaien en kantelen 350 verschillende configuraties mogelijk zijn, maar helemaal zeker ben ik daar niet van. Dat vijfluik noem ik Het Onzichtbare Bestaan, want de panelen verbeelden de 9 stadia van mijn leven, te beginnen bij de prenatale oneindigheid en te eindigen met de vergetelheid na mijn dood, voorheen Het Eeuwig Leven.

Ik heb mijn vrouw beloofd, dat ik hem na de Paasdagen weer opruim. Het is niet meer en niet minder dan een aardigheid, ontsproten aan de ideeën, die mij na mijn pensionering van de straat houden. En betekenis? Betekenis is overal. Amen.

Specs

Vijfluik bxhxd: max. 87 x 24 x 8 cm
Papier op hardboard + gerecycled beuken

Crucifix bxhxd: 35 x 37 x 10 cm
Stalen nagels op gerecycled eiken